Гэта памятная дата ўсталявана таму, што 11 красавіка 1945 г. у Бухенвальдзе, адным з самых буйных нацысцкіх канцлагераў, пачалося ўзброенае паўстанне, арганізаванае інтэрнацыянальнымі сіламі вязняў супраць фашысцкіх катаў. Калі ў гэты ж дзень у лагер увайшлі амерыканскія салдаты, паўстанцы ўжо кантралявалі яго тэрыторыю. Вязні не толькі здолелі вызваліцца, яны зрабілі ўсё магчымае, каб нацысты не змаглі знішчыць сляды сваіх зверстваў. Потым паказанні зняволеных у Бухенвальдзе і іншых канцлагерах былі агучаны падчас міжнароднага Нюрнбергскага трыбунала, які асудзіў фашысцкіх злачынцаў.

4 сакавіка ў музеі-сядзібе «Пружанскі палацык» адкрылася фотадакументальная выстава «Генацыд на Пружаншчыне: па матэрыялах расследавання». Яна стала своеасаблівым прамежкавым вынікам работы пракуратуры Пружанскага раёна, Пружанскага міжраённага аддзела Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз і аддзела культуры райвыканкама па вывучэнні фактаў злачынстваў фашысцкіх захопнікаў і іх памагатых у гады Вялікай Айчыннай вайны і пасляваенны перыяд (у рамках узбуджанай Генеральнай пракуратурай Рэспублікі Беларусь крымінальнай справы).

Менавіта такую назву носіць выстава, якая 9 лютага 2022 года адкрылася ў музеі-сядзібе “Пружанкі палацык”. Яна прысвечана Году гістарычнай памяці і з’яўляецца напамінам аб жудасных падзеях Вялікай Айчыннай вайны.

У 1964 г. Міжнародная Асамблея Арганізацыі Аб’яднаных Нацый зацвердзіла 8 лютага Днём юнага героя-антыфашыста. Гэты дзень быў абраны ў памяць аб падлетках Даніэлі Феры, які загінуў падчас антыфашысцкага мітынгу ў Парыжы ў 1962 г., і Фадыле Джамале, закатаваным у турме Багдада ў 1963 г. Гэтыя падзеі адбыліся ў адзін дзень з розніцай ў год. Таксама вядома, што 8 лютага 1943 г. – гэта трагічныя даты для савецкай і французскай гісторыі: у г.Краснадон былі растраляны ўдзельнікі антыфашысцкай арганізацыі «Маладая гвардыя», у Парыжы нямецкія акупанты забілі 5 падлеткаў-падпольшчыкаў.

Менавіта гэтыя жудасныя супадзенні сталі адной з прычын аб’яўлення 8 лютага Днём памяці юнага героя антыфашыста.

На тэрыторыі Пружанскага раёна працягваецца работа па расследаванні фактаў генацыду мірнага насельніцтва ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Ужо выяўлены шэраг звестак, аб якіх не было вядома раней. Акрамя ўстанаўлення колькасці спаленых вёсак былі знойдзены сведчанні аб знішчэнні нямецкімі акупантамі яўрэйскага насельніцтва ў нашым краі.

Сумнай датай для пружанскай гісторыі з’яўляецца 22 студзеня. Менавіта ў гэты дзень у 1944 г. была спалена вёска Байкі каля Ружан. У полымі згарэла 120 двароў, былі знішчаны жыхары. Колькасць загінуўшых у Байках да сённяшняга дня да канца не высветлена. Паводле розных крыніц называюцца лічбы ад 957 да 1111 чалавек.

На тэрыторыі Пружанскага раёна працягваецца вывучэнне матэрыялаў аб фактах генацыду мясцовага насельніцтва ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны.

Шэраг выяўленых звестак знайшлі адлюстраванне ў рэпартажы журналістаў тэлерадыёкампаніі “Брэст”, якія наведалі раён 29 лістапада.

На працягу 2021 года на Пружаншчыне вяліся работы па добраўпарадкаванні помнікаў ваеннай гісторыі.

11 лістапада 1918 г. завяршыліся баявыя дзеянні Першай сусветнай вайны. Гэта вайна стала рубежным этапам гісторыі, першым глабальным канфліктам у жыцці чалавецтва, у якім удзельнічала 38 дзяржаў. Яна працягвалася больш за 4 гады, забрала жыцці 10 млн. людзей, 20 млн. аставіла параненымі і знявечанымі.

Сведкамі трагічных і гераічных падзей Вялікай Айчыннай вайны на Пружаншчыне з’яўляюцца пахаванні воінаў і мірных жыхароў, якіх на нашай зямлі больш за паўсотні. Здаецца, што мы ўжо ведаем усе такія памятныя мясціны. Аднак, штогод адкрываюцца новыя звесткі аб мінулай вайне – выяўляюцца раней невядомыя магілы яе ахвяр.