Штогод у другую нядзелю верасня сусветная супольнасць адзначае памятную дату, дзень жалобы, звязаны з падзеямі Другой сусветнай вайны 1939 – 1945 гг., – Міжнародны дзень памяці ахвяр фашызму. У 2022 г. гэта знакавая дата прыпадае на 11 верасня.
На пружанскай зямлі шмат памятных мясцін, якія нагадваюць нам аб падзеях Вялікай Айчыннай вайны.
Шмат гора і пакутаў зведала беларуская зямля ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Пастаянным напамінам аб яе ахвярах з’яўляюцца шматлікія помнікі на магілах загінуўшых, якіх толькі на Пружаншчыне налічваецца 57.
17 ліпеня каля магіл ахвяр фашызму ў вёсках Казлы, Краснае, Нямковічы і Сілічы Мокраўскага сельсавета прайшлі мітынгі-рэквіемы.
12 – 17 ліпеня 1944 г. тэрыторыя Пружанскага раёна была вызвалена ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Закончыўся больш чым трохгадовы перыяд акупацыі. Доўгачаканую свабоду прыняслі войскі Чырвонай Арміі, здабылі партызаны і падпольшчыкі, увесь беларускі народ.
Музей-сядзіба “Пружанскі палацык” працягвае выставачныя праекты ў рамках Года гістарычнай памяці. Напярэдадні Дня Незалежнасці музей у чарговы раз звярнуўся да тэмы Вялікай Айчыннай вайны і прадставіў матэрыялы аб лёсе савецкіх грамадзян, якія былі вывезены на прымусовыя работы ў Германію і іншыя еўрапейскія краіны.
Такую назву носіць выстава, якая 5 мая 2022 года адкрылася ў Ружанскім палацавым комплексе роду Сапегаў. Яна прысвечана Году гістарычнай памяці, Дню Перамогі і расказвае аб падзеях Вялікай Айчыннай вайны.
5 мая на Пружаншчыне прайшоў гісторыка-патрыятычны аўтапрабег “Дарогамі Перамогі. Сувязь пакаленняў”, ініцыятарам правядзення якога на працягу ўжо некалькіх год выступае Пружанскае раённае аб’яднанне арганізацый прафсаюзаў, якія ўваходзяць у Федэрацыю прафсаюзаў Беларусі.
Адным з самых буйных пахаванняў на Пружаншчыне з’яўляюцца вайсковыя могілкі ў вёсцы Слабудка – воінскае пахаванне № 172. Вядома, што яны ўзніклі ў пачатку ХХ ст. пры гарнізоне і выкарыстоўвалася ў перыяд Расійскай імперы, знаходжання ў складзе Польшчы і СССР. Аднак, надмагіллі тых часоў не захаваліся.
Падчас рэспубліканскага суботніка было зроблена многа добрых спраў. Сярод іх – акцыя “Захаваем памяць на стагоддзі” па добраўпарадкаванні воінскіх пахаванняў і пахаванняў ахвяр войн, якіх шмат на нашай зямлі.
Штогод вясной у Пружанскім раёне праводзіцца агляд помнікаў ваеннай гісторыі і гісторыка-культурных каштоўнасцей. Сумесна з уласнікамі і адказнымі за добраўпарадкаванне высвятляецца іх стан і, пры неабходнасці, аб’ёмы работ, якія патрэбна выканаць па рамонце і навядзенні парадку на прылеглай тэрыторыі.
Гэта памятная дата ўсталявана таму, што 11 красавіка 1945 г. у Бухенвальдзе, адным з самых буйных нацысцкіх канцлагераў, пачалося ўзброенае паўстанне, арганізаванае інтэрнацыянальнымі сіламі вязняў супраць фашысцкіх катаў. Калі ў гэты ж дзень у лагер увайшлі амерыканскія салдаты, паўстанцы ўжо кантралявалі яго тэрыторыю. Вязні не толькі здолелі вызваліцца, яны зрабілі ўсё магчымае, каб нацысты не змаглі знішчыць сляды сваіх зверстваў. Потым паказанні зняволеных у Бухенвальдзе і іншых канцлагерах былі агучаны падчас міжнароднага Нюрнбергскага трыбунала, які асудзіў фашысцкіх злачынцаў.